Van studie scheepsbouwkunde in Delft naar baggerschepen en jack-ups ontwerpen. Van 20 jaar management van IHC's scheepswerven naar getijdenturbines ontwerpen en beheren. Het verhaal van Reinier Rijke gaat over technisch vernuft, mogelijkheden zien en gedrevenheid.
Hoe kom je van scheepsbouw bij getijdenenergie uit?
“Ik was 20 jaar bij IHC en jaren directeur productie van 3 scheepswerven. Op een werf draaiden we een pilot met getijdenenergie. De focus lag op drijvende constructies ontwerpen. Omdat er geen effectieve turbine kwam, heb ik voorgesteld om het zelf te ontwerpen. IHC hield zich bij haar leest, namelijk baggerschepen en offshore. Toen dacht ik: dan doe ik het toch zelf? Het is zoals de film “The boy who harnessed the wind” waar een jongen gedreven door techniek een windmolen bouwt in een droog gebied. Zo ben ik de jongen die getijden wil benutten, beheersen.”
Wat is de aantrekkingskracht?
“Ten eerste is het een technologische uitdaging. Het is complex. Innovatief. Wat is er nou mooier dan iets nieuws toevoegen aan de waterwegen? De trots om een nieuwe turbine te installeren, is voor mij te vergelijken met de te waterlating van een enorme sleephopperzuiger een aantal jaar geleden. Koningin Máxima, toen doopvrouwe, was net zo onder de indruk van haar naamgenoot Vox Máxima als alle medewerkers op de overdekte scheepshelling van de werf van IHC Merwede. Spontaan ontglipte haar: "oooh, wat groot"! Het is dan ook het grootste baggerschip ooit in Nederland gebouwd.
Terug naar deze turbine: ik werk met dezelfde voldoening aan zoiets zichtbaar nuttigs, gericht op de toekomst.
Maar vooral vult het de bestaande vormen van duurzame energie aan. Energie uit wind en zon is bekend en hebben de stroom mee. Maar deze bronnen zijn niet altijd beschikbaar. Het grote publiek kent nog niet de kracht en voorspelbaarheid van energie uit water, van getijdenenergie. Ik wil die kracht én betrouwbaarheid bewijzen en tonen."
Vertel eens wat over het operationeel krijgen van de turbine
"We zitten nu in de een pilotfase van twee jaar. De Provincie Zeeland wilde de sluis verduurzamen en verbouwen. Daar konden wij mooi in meeliften. In oktober 2021 is de turbine geplaatst. Dat was na het ontwerptraject van een half jaar en de bouwfase.
Nu in maart halen we de turbine even uit bedrijf. We gaan de geleiding van het water vanuit de Westerschelde het kanaal in optimaliseren zodat er minder energie verloren gaat door turbulentie. Dit doen we door de flowguides te verlengen.
Het blijft schakelen tussen de omgevingsfactoren en de innovatie zelf. Nu we de stroming hier beter kennen, kunnen we er gerichter op inspelen om zo in de toekomst het maximale rendement te behalen. Na twee jaar willen we bewijzen dat dit een zinvolle manier is van energie opwekken. De turbine is gebouwd om minstens 15 jaar mee te gaan."
Heeft getijdenenergie de toekomst?
"Ja, maar het vraagt tijd. Het is een zaak van lange adem. Volhouden. Volhouden. Er valt nog veel te onderzoeken en leren. Mijn hoop is dat er steeds meer showcases komen zoals deze turbine. Zo bewijzen we wat de kracht van water de provincie en Nederland kan bieden, namelijk een voorspelbare en betrouwbare basis input in aanvulling op zon en wind, waardoor er minder energieopslag nodig is in de toekomst.
Als scheepsbouwer en zeiler weet ik één ding zeker. Wanneer je de kracht van water kent, heb je vertrouwen in getijdenenergie.
Energiebedrijf Delta laat op hun site zien waar de duurzame energie vandaan komt, daar staan wij met onze getijdenenergie ook bij. Het eerste zichtbare bewijs is er. Het zou toch mooi zijn als meer sluiscomplexen, havens en keringen in hun eigen stroom voorzien door een turbine in te bouwen?
Ook voor de provincie Zeeland is het winst. Ze oogsten energie uit eigen zee. Dat is toch een prachtig duurzame propositie. Als er een schaap over de dam is….."
Hoe ben je ingebed in de omgeving?
"Ik vind het belangrijk dat getijdenenergie zichtbaar is. Om te beginnen hebben alle mensen hier in de buurt een flyer gehad met een toelichting en een uitnodiging om uitleg te vragen. Echt veel mensen stappen van de fiets af om te vragen wat er allemaal gaande is. Dit project doet de meeste Zeeuwen en de toeristen blijkbaar toch wel wat. Dan vertel ik er vaak trots bij dat provincie Zeeland, Gemeente Vlissingen, Waterschap Zeeuwse Stromen en het Interreg programma ons deze mogelijkheid hebben geven om hier te testen en dat Water2Energy daar zeer dankbaar voor is. Later dit jaar willen we een grote presentatie geven aan alle betrokkenen inclusief lokale en Europese politici.
Er staat een hele kring om ons heen. We werken nauw samen met het Waterschap, Energie PZEM / Delta. Studenten van de Hogeschool Zeeland University of Applied Science zijn betrokken bij het verzamelen en verwerken van alle meetgegevens."
Welke rol speelt EWA in jouw werk?
"Als techneut verdwaal ik in de subsidieaanvragen. Ik krijg ze meestal per omgaande retour omdat iets niet goed staat. Ook spreek ik de taal van de lobbyisten niet. Via EWA heb ik bijvoorbeeld Bluespring en later ook DMEC leren kennen en dankzij hun inspanningen krijg ik subsidie en kan ik dit project uitvoeren. Met mijn innovatie werk ik graag mee als voorbeeld. Want prioriteit is nu om zichtbaar te worden. Exposure. Om te laten zien dat getijdenenergie een zinvolle aanvulling is op wind en zon. En dat het er constant is, elke dag, altijd.
EWA zorgt ook voor die positionering van onze sector. Ik zie dat ze de pilots en showcases zichtbaar maken op de plekken waar het er toe doet, onder andere via het Netherlands Water Partnership en de Community of Practise Noordzee. Maar ook bij het grotere publiek en bij de politiek. We moeten laten zien dat het een haalbare en betaalbare bron is, die ons energiesysteem ook na 2030 betrouwbaar en betaalbaar houdt."
Comments