EWA stelt steeds een van de drijvende krachten achter onze innovaties en diensten voor. Deze week staat nestor Fred Gardner centraal. Als pionier en visionair stond hij aan de wieg van vele duurzame oplossingen en bedrijven in de maritieme energie. Hij is oprichter en directeur bij Teamwork Technology en associate lector Duurzame Energie bij Inholland Alkmaar.
“Een heel Waddeneiland verduurzamen, het kán gewoon. Het is een grote wens van mij om dat mogelijk te maken.”
Fred Gardner
Waar komt jouw pioniersgeest vandaan?
“Mijn moeder was een vrouw van de onbegrensde mogelijkheden. Ik denk dat ik het van haar heb. Ze ging als jong emigrant op 19 jarige leeftijd met zo’n brides flight naar Australië, waar ik geboren ben. Op mijn vijfde was ik al twee keer de wereld rondgevaren per schip. Van haar heb ik meegekregen dat er geen horizon is, in de zin van dat er altijd iets nieuws achter de horizon is. Er zijn altijd opties. Van jongs af aan heb ik gezien hoe ver het me brengt als ik afstem op de ander, op andere culturen. Als ik dreig vast te lopen, los ik dat nog steeds op door de dialoog op te zoeken. Ik ga de markt op. Ontmoet mensen en leer wat er speelt, wat de emoties zijn. Samen kom je er dan wel uit.”
Heb je een volgende stip op de horizon?
“Een heel Waddeneiland verduurzamen, het kán gewoon. Het is een grote wens van mij om dat mogelijk te maken. We hebben alles in huis om flinke stappen te zetten om Nederland te verduurzamen. Met de Symphony, de golfenergie-omzetters van Teamwork Technology bouwen we aan duurzame energie van eigen zeebodem. Met genoeg investeringen kunnen wij alle Waddeneilanden en de Nederlandse kust van elektriciteit voorzien. Het vraagt wel lef en gezond verstand om in nieuwe technologieën te investeren. ”
Waar werk je nu aan?
"Ik heb een achtergrond in de elektrotechniek, als werktuigbouwkundige en als docent technisch onderwijs. In 1993 ben ik samen met Hans van Breugel Teamwork Technology gestart. Sindsdien ontwikkel ik technologieën voor duurzame energie. Ik combineer mijn werk bij Teamwork Technology met mijn associate lectorschap Duurzame Energie op de Hogeschool InHolland.
Mijn invalshoek als docent is heel praktisch. Ik verbind de wetenschappelijke kennis die leerlingen nodig hebben met oplossingen voor bedrijven. Ik neem bijvoorbeeld een groep leerlingen mee naar Texel, laat hen problemen oplossen, alternatieven in kaart brengen en berekenen en testen. Hoe realiseer je duurzaam transport op het eiland? Hoe zorg je voor meer huisvesting voor jongeren? Niet alleen rekenen, maar inspelen op de situatie en de mogelijkheden. Zo ontwikkel je samen op een logische manier het oplossend vermogen met behulp van de technische wetenschap."
Vertel eens wat meer over de Symphony van Teamwork Technology
"We hebben een flink team van mensen aan het werk met verschillende talenten zoals onderzoekers, dromers en makers en alles wat daar tussenin zit. Met dit team bedachten we een onderwatersysteem bestaande uit een membraan en een eenvoudige turbine. Samen vormt dit de basis van Symphony Wave Power. Met dit ontwerp wordt energie uit golven direct omgezet in elektriciteit. De Symphony is recyclebaar, diervriendelijk en vraagt weinig onderhoud en “leeft” daarom onder het wateroppervlak in goede harmonie met de zee.
Deze onderwatersystemen worden in groepjes van zes boeien geplaatst. Het groepje boeien is verbonden met een elektriciteitsdoos (e-box) die de elektriciteit geschikt maakt voor gebruik. Dit kan een lokaal stopcontact zijn voor toepassingen op zee of door het elektriciteitsnet te voeden door meerdere e-boxen te verbinden met een kabel naar de wal.
Met deze plannen willen we hele regio’s, niet alleen van duurzame energie voorzien, maar ook loskoppelen van de geopolitieke situatie. Het leuke is dan ook dat de energieprijs voor de komende 30 jaar gewoon vaststaat, omdat de investerings- en onderhoudskosten vrij nauwkeurig bekend zijn en de energie daarna zijn hele levensduur gratis is. En dat is zeker concurrerend met de huidige elektriciteitsprijzen."
Kernfeiten
"1 boei van 100kW, levert gemiddeld 25kW. Een groepje van zo’n 500 boeien beslaat een strook van ongeveer 3,5 km bij 100m een fractie van de kust van Texel (25km) en kan voor 70% van het elektriciteitsgebruik van een eiland als Texel zorgen. Samen met een beperkt zonnepark lever je dus alle elektriciteit het hele jaar rond. Hier is dan ook nog rekening gehouden dat je een deel van de energie niet direct kunt leveren, maar in de zomer in waterstof op moet slaan om in het najaar te leveren."
Hoe borg je de betrouwbaarheid en veiligheid van jouw systeem?
"Dit doe je door kleine ontwikkelingsstappen te maken en iedere stap te testen. Door dit volgens gestandaardiseerde procedures te doen geef je ook buitenstaanders de zekerheid dat de resultaten betrouwbaar zijn. Op dit moment doen we dit in het Europese samenwerking project ENCORE, geleid door Bluespring, waarin de provincie en EU mee financieren. De basis van Symphony Wave Power begon in eerdere projecten, zoals "Wetfeet" (Europees project) en "Base point" (Portugal).
Met het ENCORE-project werken we aan risicovermindering en professionalisering van onze systemen. Binnen het project werkt Teamwork Technology samen met Bluespring, Bureau Veritas, lnyanga Marine Projects, Universiteit van Gent, Artelia, DMEC en EMEC om de stappen van certificering te doorlopen."
Wat is de volgende stap?
"We zijn nu het systeem aan het voorbereiden om in zee te gaan testen, en te demonstreren dat het allemaal echt zo werkt. Daarvoor worden nu alle onderdelen in Den Helder gebouwd en getest. De demo op zee moet niet alleen laten zien dat het zo werkt, maar ook de installatie op de zeebodem en alle technische systemen demonstreren. Dit is nodig om de werking in reële omstandigheden te bevestigen voordat de technologie in grote series wordt gebouwd en op de markt wordt gebracht.
De verkoop van de eerste apparaten is gepland voor 2023, als onderdeel van een gesubsidieerde regeling. We ontwikkelen kustprojecten zoals bij Texel, maar ook projecten in combinatie met een windturbine-array."
Wat is jouw netwerktip als pionier aan andere ondernemers?
"Bedenk dat de samenleving de markt is. Dus ga naar de locatie, de regio en leer elkaar kennen. Wat leeft eronder de mensen, kan je daarbij aansluiten? Als ik aan eilanders vertel dat ons systeem onder water is en volledig recyclebaar, dan vinden we elkaar.
Bouw lokaal, regionaal en provinciaal een goed netwerk op. Met de landelijke overheid is het een stuk lastiger. Deze kijkt meer topdown en rekent alleen de kostprijs uit en vergelijkt dit met bestaande technologie. Terwijl de echte waarde van een onzichtbaar duurzaam energiesysteem voor onze eigen kust zoveel meer is dan dat. Tel de lokale werkgelegenheid en de toename van gezondheid door een schone lucht erbij en reken ook de geopolitieke onafhankelijkheid mee. Neem het risico en de kosten mee en wat het kost om een systeem te ontmantelen en te recyclen na de gebruikstijd. Dit alles kun je niet alleen als klein bedrijf. Door met anderen samen te werken in netwerkorganisaties zoals EWA bereik je meer. Ook omdat zij op nationaal en Europees niveau het totaalplaatje neerzetten. De energietransitie is en blijft tenslotte mensenwerk. "
-----------------------------------------------------------------------------------------
EWA, de Nederlandse Vereniging Energie uit Water, gelooft dat de energietransitie ook op zee en in rivieren plaats vindt. Onze missie is om het bewustzijn te vergroten en de omstandigheden te verbeteren voor oplossingen en projecten voor golf- en getijdenenergie, waterkracht, OTEC en zoutgradiënten.
-----------------------------------------------------------------------------------------
Dit interview is geschreven door Sia Windig van Bluespring en mede mogelijk gemaakt dankzij het Interreg2Seas ENCORE project, dat geleid wordt door Bluespring en financiering ontvangt uit het Interreg 2 Zeeën programma. Ook de provincies Zuid- en Noord-Holland en Zeeland bieden financiële ondersteuning.